Δικαίωμα στο άσυλο και την ελεύθερη μετακίνηση.
Αν φοβάσαι δικαιολογημένα για λόγους που σχετίζονται με τη φυλή, τη θρησκεία ή την εθνικότητά σου, τη συμμετοχή σου σε κάποια κοινωνική ομάδα ή λόγω των πολιτικών σου απόψεων, και δεν μπορείς να συνεχίσεις να ζεις με ασφάλεια στη χώρα την οποία βρίσκεσαι, ή δεν μπορείς πλέον να επιστρέψεις σε αυτή, τότε έχεις δικαίωμα να ζητήσεις άσυλο. Άσυλο σημαίνει να αναζητήσεις διεθνή προστασία σε κάποια άλλη χώρα.
Γιατί είναι χρήσιμο στην καθημερινότητά σου
- Πότε μπορώ να μετακινηθώ ελεύθερα στην Ελλάδα:
Το ελληνικό κράτος έχει υποχρέωση να σου επιτρέψει να κάνεις αίτηση διεθνούς προστασίας, ανεξάρτητα με το αν ήρθες ή βρίσκεσαι στην Ελλάδα παράνομα. Μπορείς να παραμένεις νόμιμα στην Ελλάδα μέχρι την ολοκλήρωση στην εξέταση της αίτησής σου. Απαγορεύεται με κάθε τρόπο η επαναπροώθησή σου σε περιοχές όπου απειλείται η ζωή σου, ή κινδυνεύεις να υποστείς βία, ή απάνθρωπη μεταχείριση. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της παραμονής σου ως αιτών/αιτούσα άσυλο, μπορεί να επιβάλλονται περιορισμοί στην κυκλοφορία σου. Για παράδειγμα, μπορεί να υποχρεούσαι να παραμένεις σε συγκεκριμένη περιοχή, ή να ορίζονται συγκεκριμένες περιοχές της Ελλάδας στις οποίες δεν μπορείς να πας. Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες μπορούν να μετακινούνται και να εγκαθίστανται ελεύθερα σε οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδας.
Προσοχή! Όταν έχει απορριφθεί οριστικά το αίτημά σου για διεθνή προστασία και δεν έχεις νόμιμα έγγραφα ή τα έγγραφά σου έχουν λήξει και δεν μπορούν να ανανεωθούν, τότε δεν έχεις το δικαίωμα να μετακινείσαι ελεύθερα εντός της χώρας. Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να επιστραφείς στη χώρα καταγωγής σου και οι Αστυνομικές Αρχές μπορούν να σε κρατήσουν σε Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης μέχρι να ολοκληρωθεί η επιστροφή σου. Μπορεί να υπάρχουν και άλλες επιλογές, μίλησε με ένα δικηγόρο.
- Πώς μπορώ να αιτηθώ άσυλο;
Αν εισήλθες στην Ελλάδα παράτυπα από κάποιο νησί ή τον Έβρο, θα διαμείνεις υποχρεωτικά σε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης όπου μπορείς να κάνεις αίτηση για άσυλο αφού σε ενημερώσουν για τη διαδικασία.
Αν, μετά την είσοδό σου στην Ελλάδα, είσαι κρατούμενος από την Ελληνική Αστυνομία, μπορείς να ζητήσεις άσυλο εκεί. Η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να καταγράψει στο ηλεκτρονικό σύστημα ότι ζήτησες άσυλο.
Τέλος, αν εισήλθες στη χώρα και δεν πέρασες από Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης, τότε μπορείς να ζητήσεις άσυλο καλώντας την Υπηρεσία Ασύλου μέσω Skype. Στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Ασύλου, υπάρχει ανακοίνωση για τις συγκεκριμένες ώρες και μέρες που μπορείς να καλείς στο Skype για να κλείσεις ραντεβού, ανάλογα με τη γλώσσα σου. Χρειάζεται επιμονή και πολλή υπομονή! Θα χρειαστεί να προσπαθήσεις πολλές φορές.
Προβλήματα που μπορεί να συναντήσεις
Πότε θα συναντήσω περιορισμούς στη μετακίνησή μου εντός της χώρας;
- Κατά τη διάρκεια παραμονής σου σε Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης και όσο διαρκεί η καταγραφή του αιτήματός σου για παροχή ασύλου, απαγορεύεται να μετακινείσαι εκτός του Κέντρου. Επιπλέον, αν βρίσκεσαι σε νησί, μπορεί να απαγορεύεται να φύγεις από εκεί, μέχρι την εξέταση του αιτήματος ασύλου.
- Αν το δικαστήριο σου έχει επιβάλει απαγόρευση εξόδου από τη χώρα ή άλλους γεωγραφικούς περιορισμούς.
- Περιορισμοί στη μετακίνησή σου μπορεί να υπάρξουν και λόγω ζητημάτων εθνικής ασφάλειας ή για λόγους δημόσιας υγείας (για παράδειγμα η καραντίνα που επιβλήθηκε λόγω Covid-19).
Πιθανές λύσεις και απαντήσεις
- Αν δεν καταφέρνω να συνδεθώ ηλεκτρονικά (μέσω Skype) με την Υπηρεσία Ασύλου, τι κάνω;
Πράγματι έχει παρατηρηθεί μεγάλη καθυστέρηση στη σύνδεση με την Υπηρεσία Ασύλου μέσω Skype. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα άνθρωποι που επιθυμούν να υποβάλουν αίτημα ασύλου να παραμένουν χωρίς χαρτιά και να κινδυνεύουν με σύλληψη και κράτηση. Στην περίπτωση αυτή και ειδικά αν έχεις σοβαρά προβλήματα υγείας, αναζήτησε υποστήριξη σε φορείς και οργανώσεις που παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχεις δικαίωμα να ζητήσεις να προηγηθείς στην καταγραφή του αιτήματος.
- Τι κάνω σε περίπτωση που το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης καταπατείται;
Σε αυτήν την περίπτωση καλό είναι να απευθυνθείς σε δικηγόρο για να σε συμβουλεύσει. Μπορείς ακόμη να απευθυνθείς στον Συνήγορο του Πολίτη, υποβάλλοντας ηλεκτρονικά αναφορά.